Franciszek Surma urodził się 1-go lipca 1916 w Gołkowicach. Był asem myśliwskim II wojny światowej, pilotem PSP w Wielkiej Brytanii.
Ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. I został przydzielony do 121 eskadry 2 pułku lotniczego w Krakowie, kóry podlegał w 1939 roku Armii Kraków. Ciekawostką jest, że 30 sierpnia 1939 roku Franciszek Surma przeganiał razem ze swoim kolegą Ryszardem Koczorem niemieckiego Dorniera z nieba nad Wodzisławiem Śląskim ( https://www.britishpoles.uk/samolot-nad-wodzislawiem-czyli-historia-zapomnianej-niemieckiej-prowokacji-w-1939/ ).
11 maja 1941 w walce powietrznej na miastem Malvern Franciszek zostaje trafiony. Pilot wychodzi szczęśliwie z opresji skacząc na spadochronie z płonącego Spitfire.
Na pamiątkę tego wydarzenia w miejscu gdzie rozbił się samolot Franciszka Surmy postawiono mały kamień z tabliczką. Na której widneje napis w języku angielskim:
PRO PATRIA
FLYING OFFICER FRANCIZEK SURMA OF
308 (POLISH) SQUADRON R.A.F., LANDED
BY PARACHUTE, NEAR THIS SPOT ON 11
MAY 1941, HAVING ABANDONED HIS
BURNING SPITFIRE AIRCRAFT, R6644
FLYING OFFICER SURMA IS BELIEVED TO
HAVE BEEN KILLED IN ACTION NEAR
DUNKIRK ON 8 NOVEMBER 1941 AND
HAS NO KNOWN GRAVE
WE WILL REMEMBER HIM
We wrześniu 2020 roku odbyła się uroczystość z okazji 80-ej rocznicy Bitwy o Wielką Brytanię. Poniżej zamieszczamy zdjęcia z tego wydarzenia dzięki uprzejmości Pana Tomasza Wiśniewskiego.
8 listopada lecąc i osłoniając bombowce zmierzające nad Lille Franciszek Surma starł się z Bf 109 w okolicach Dunkierki. W trakcie walki odłączył się od swojego dywizjonu i nie wrócił do bazy. Jego ciała i wraku samolotu nigdy nie odnaleziono. Zestrzelony przez niemieckiego asa myśliwskiego Johannesa Seiferta.
25 maja 2002 został patronem gimnazjum w Gołkowicach.
zdjęcie : Tomasz Wiśniewski
Odnaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
Więcej można przeczytać:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Surma
Samolot nad Wodzisławiem, czyli historia zapomnianej niemieckiej prowokacji w 1939