Na cmentarzu w małym duńskim miasteczku Helerup koło Kopenhagi stoi monument ukazujący siedzącą kobietę, która trzyma w ramionach mężczyznę. Pomnik wzniesiono w bliskiej odległości od grobów Lone i Lucjana Masłochów. Kim byli? Jak się znaleźli w czasie II wojny światowej w Danii? Tą niezwykłą historię chcielibyśmy opowiedzieć Państwu dzięki Panie Joannie Garbacz, która niedawno odwiedziła groby Lone i Lucjana.
Niemiecka inwazja na Danię w kwietniu 1940 roku zakończyła się kapitulacją kraju bez walki. W 1941 roku w MSW rządu RP w Londynie, powstał zamysł utworzenia konspiracyjnej jednostki wywiadowczej i sabotażowej o nazwie “Felicja”. Na początku działalności głównym jej celem było budowanie sieci informacyjnej wśród Polonii na temat sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w Danii, a także organizowanie tras komunikacyjnych dla osób przerzucanych między Polską a Danią poprzez Szwecję. Wśród założycieli organizacji znaleźli się między innymi Bolesław Rediger, były konsul Polski w Danii, Romana Heltberg, wykładowczyni języka polskiego na Uniwersytecie Kopenhaskim, oraz Adam Sokólski, którego w 1943 roku zastąpił Lucjan Masłocha.
Lucjan Masłocha urodził się 13 czerwca 1912 r. w Bobrownikach, powiat Łowicz (rodzice Stanisław i Marianna z domu Woźniak). Wychowanek gimnazjum w Piotrkowie, po maturze w 1931 r. zdał egzaminy do Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. W latach 1935 – 1936 odbył obowiązkową służbę wojskową w 65 Pułku Piechoty w Grudziądzu.
W składzie 66 Pułku Piechoty m.in. bierze udział w bitwie nad Bzurą. Następnie 22.09.1939 roku dostaje się do niewoli i więziony jest w oflagach XI A Osterode, X A Itzehoe, X A Sandbosteli i X C Lubeka.
Po wielu nieudanych próbach ucieczki, w 1943 roku w końcu udaje mu się dotrzeć do Danii. Tam, w Odense, dzięki pomocy polskiego księdza Franciszka Jaworskiego, nawiązuje kontakt z członkami miejscowej Polonii. W sierpniu tego samego roku, dołącza do kierownictwa polskiej organizacji wywiadowczej o kryptonimie „Felicja”.
Najbliższą współpracowniczką Masłochy była Anna Luise Mogensen, urodzona w Polsce, córka duńskiego obywatela i dyrektora cementowni w Polsce. Z zawodu fotograf, zajmowała się dokumentowaniem wybranych obiektów oraz przygotowywaniem klisz tajnych dokumentów zdobytych przez organizację. 31 grudnia 1944 roku Lucjan Masłocha i Lone Mogensen zawarli związek małżeński w katedrze św. Ansgara w Kopenhadze.
Kilka dni później w noc z 2 na 3 stycznia 1945 roku małżeństwo Masłochów zginęło podczas ataku gestapo na ich willę w Gentofte. Dokładne okoliczności i przebieg zdarzenia pozostają niejasne, podobnie jak pytanie o to, jak gestapo odkryło ich kryjówkę.
W maju 1945 roku na terenie opuszczonych przez Niemców koszar w Ryvangen odkryto miejsce egzekucji oraz groby około 200 bojowników ruchu oporu, w tym ciała Lucjana i Lone.
W uznaniu za ich bohaterstwo Duńczycy w sierpniu 1945 roku pochowali Masłochów w Alei Zasłużonych na kopenhaskim cmentarzu Mindelunden w Ryvangen. Trumnę Lucjana niesiono przez duńskich współpracowników oraz jego przyjaciela z czasów pływania, Lucjana Ignaczaka, natomiast trumnę Lone niesiono przez jej przyjaciół i braci, w tym młodszego brata, Jorgøna Mogensena. Lucjan jest jedynym cudzoziemcem tam pochowanym, a Lone jedyną kobietą.
Lokalizacja grobów na cmentarzu Mindelunden i Ryvangen (Gaj Pamięci w Ryvangen).