Stefan Mączka urodził się 27.10.1895 w Korytkowie, pow. radomski, Polska. Jego rodzicami był Antoni i Salomea (z domu Charazińska) mieli sześciu synów i jedną córkę.
Do Wojska Polskiego wstąpił jako ochotnik w 1918 r. w Piotrkowie jako plutonowy w oddziale kawalerii 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919 – 1921 jego Pułk stoczył kilka bitew i potyczek z Armią Radziecką. Stefan brał udział w słynnej bitwie 17 sierpnia 1920 r. pod Komorowem. Zakończył wojnę jako sierżant i został odznaczony Krzyżem Walecznych i innymi medalami wojennymi.
Po wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał (jako weteran wojenny) działkę na Osadzie Krechowieckiej na Wołyniu. Brał czynny udział w kierowaniu osadą jako wieloletni sołtys. Byli żołnierze (w Służbie Rezerwy) regularnie kontynuowali ćwiczenia wojskowe, strzegąc granic z ZSRR.
10 lutego 1940 r. Stefan wraz z rodziną został wywieziony na Syberię. Jego (druga) żona Helena, dzieci Stefan Bogusław, Danuta, Zosia i Tadeusz zostali wywiezieni do dwóch obozów (posiołek), zanim trafili do posiołka Monastyriok, na południe od Kotłasu w Archangielsku. Tam spędzili prawie dwa lata walcząc o przetrwanie, pomimo głodu, chorób i ekstremalnych temperatur. Te straszne warunki i ciężka praca w lasach spowodowały śmierć wielu ludzi. Tutaj jego córka Zosia zmarła mając zaledwie 14 lat.
W sierpniu 1941 r. układ Sikorski-Majski przyniósł „amnestię” dla wszystkich obywateli polskich w Związku Sowieckim, którzy desperacko próbowali przedostać się na południe Rosji, by dołączyć do nowo powstającej polskiej armii pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Stefan i jego rodzina opuścili posiołek 28 grudnia 1941 r. Przez sześć tygodni pociągiem przemieszczali się pociągniem, by w lutym 1942 r. dotrzeć do Guzar w Uzbekistanie. Tutaj Stefan, Bogusław i Danuta wstąpili do wojska.
Wyruszyli pociągiem osobowym z Guzaru do Krasnowodska, przekroczyli Morze Kaspijskie i 30 marca 1942 roku dotarli do Pahlevi w Persji (obecnie Bandar Anzali, Iran).
W kwietniu 1942 w Teheranie Stefan wstąpił do Wojska Polskiego. Eskortował niemieckich jeńców wojennych statkiem do Republiki Południowej Afryki i Kanady, by w końcu dotrzeć do Szkocji.
Stefan Mączka został dowódcą plutonu w 1. Polskiej Dywizji Pancernej w Peebles w Szkocji.
Po zakończeniu wojny Stefan i Helena przenieśli się do Londynu, mieszkając blisko swoich dzieci i ich rodzin. Pracował jako ochroniarz/dozorca w firmie Samuel Jewelers w Londynie.
Stefan Mączka zmarł 9 marca 1974 roku w Londynie w Wielkiej Brytanii i został pochowany na katolickim cmentarzu św. Patryka w Londynie ( grób nr 324 ).
Zdjęcia pochodzą z archiwum rodzinnego Elizabeth Gradosielskiej Olsson
ENG |
Stefan Mączka was born 25/10/1895 in Korytków, County of Radom, Poland. His parents Antoni and Salomea (nee Charazińska) had six sons and one daughter.
He joined the Polish Army as a volunteer in 1918 in Piotrkow, as Plutonowy/Corporal in the cavalry unit 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego
During the Polish–Soviet War of 1919 – 1921, the Regiment fought in several battles and skirmishes against the Soviet Army. Stefan took part in the famous battle on 17 August 1920 at Komorowo. He finished the war as sergeant and was awarded a Cross for Valour and other war medals.
After the Polish/Soviet War he was awarded (as a war veteran) a plot on Osada Krechowiecka, Wolyn. He played an active part in running the osada as a long-time village administrator (Soltys). The ex-soldiers (in the Reserve Service) continued their military exercises regularly, guarding the borders with the USSR.
On 10 February 1940 Stefan and his family were deported to Siberia. His (second) wife Helena, children Stefan Boguslaw, Danuta, Zosia and Tadeusz were taken to two camps (posiolki) before ending up at posiolek Monastyriok, just south of Kotlas, Archangelsk. There they spent almost two years fighting to survive, despite starvation, illnesses, and extreme temperatures. These terrible conditions and the heavy work in the forests resulted in many people dying. Here Zosia died being only 14 years old.
In August 1941, the Sikorski-Mayski agreement brought “amnesty” for all Polish citizens in the Soviet Union, who tried desperately to reach Southern Russia to join the newly forming Polish army, under the command of General Wladyslaw Anders. Stefan and his family left their posiolek on 28 Dec 1941, travelled about six weeks by train to reach Guzar, Uzbekistan in February 1942. Here Stefan Boguslaw and Danuta joined the army.
They left Guzar by passenger train, to Krasnovodsk, crossed the Caspian Sea and arrived in Pahlevi in Persia (now Bandar Anzali, Iran) on 30th March 1942.
In April 1942 in Teheran Stefan joined the Polish Army and departed almost at once. He escorted German prisoners of war by ship to South Africa and Canada, ending up in Scotland.
Stefan Mączka was Platoon Leader in 1st Polish Armoured Division, in Peebles, Scotland.
After the war ended, Stefan and Helena moved to London, living close to his children’s families. He worked as a security guard/caretaker at Samuel Jewellers in London.
Stefan Mączka died on 9 March 1974 in London, UK and is buried in St Patricks Catholic Cemetery in London.
Lokalizacja: