Chcielibyśmy poinformować, że poszukiwany od dawna grób polskiego bohatera, Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, powstańca warszawskiego, żołnierza ZWZ-AK podporucznika TEODORA PAJEWSKIEGO został odnaleziony, przez naszego wolontariusza, serdecznego kolegę Marcina Dambka.
12 stycznia staraniem dr. Artura Podgórskiego syn Wiesław Pajewski odebrał w Warszawie z rąk zastępcy ambasadora Izraela tytuł i medal Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata za zaangażowanie swojego ojca Teodora w ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej.
Teodor Pajewski. Zdjęcie ze zbiorów syna Teodora Pajewskiego / IPN
Ustaliliśmy, że ostatnie dni swojego życia Teodor Fabian Pajewski ps. „Szalony” spędził w małym miasteczku znajdującym się na północ od Birmingham w Wielkiej Brytanii. Z całą pewnością to właśnie Tamworth w hrabstwie Staffodshire było ostatnim stałym miejscem zamieszkania podporucznika Pajewskiego, który zmarł 19 listopada 1986 roku w Good Hope Hospital w Birmingham. Główną przyczyną śmierci było zapalenie płuc, a przyczynił się do tego udar lewej strony mózgu oraz cukrzyca. Osobą, która była informowana o stanie zdrowia w ostatnich dniach Teodora była Edith Vale. Zarządca cmentarza potwierdził również, że we wskazanym przez nich miejscu nigdy nie było nagrobka.
Potwierdziły się również ustalenia dr. Artura Podgórskiego o używaniu przez podporucznika Pajewskiego drugiego nazwiska Winston. Znaleźliśmy także krewnych żony Evelyn Smart, która zmarła w 2007 roku. Jednak kilkukrotne próby kontaktu z rodziną Eveyn spełzły na niczym. Jak ustaliliśmy w Wielkiej Brytanii żyje jeszcze osoba, która została prawdopodobnie adoptowana przez Teodora i Evelyn.
Mamy nadzieję, że w najbliższej przyszłości uda nam się zebrać jeszcze więcej informacji o losach powojennych podporucznika Teodora Pajewskiego.
Chcielibyśmy podziękować również Pani Joannie Czechowskiej za wnikliwą i profesjonalną analizę zupełnie obcych nam medycznych zagadnień.
Więcej o życiu ppor. Teodora Pajewskiego można przeczytać w publikacjach dr. Artura Podgórskiego:
lub bardzo ciekawy wywiad z dr. Arturem Podgórskim o Tadeuszu Pajewskim ps.”Szalony” :