Stanisław Celichowski – Prawnik, Powstaniec i Działacz Emigracyjny

 

Pod koniec grudnia, gdy myśli wielu kierują się ku świętom i nadchodzącemu nowemu rokowi, w Wielkopolsce szczególną wagę zyskuje 27 grudnia – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, przypominający o bohaterskim zrywie z lat 1918–1919. Jednym z jego uczestników był Stanisław Jan Celichowski, który odgrywał kluczową rolę w walkach o wyzwolenie Śremu, Zbąszynia i innych miejscowości, dowodząc odcinkiem frontu w rejonie Krotoszyna. Powstańcy, jak Celichowski, w późniejszych latach często podejmowali działalność polityczną lub społeczną, ale wojenne losy rozproszyły wielu z nich po świecie. Celichowski, po wybuchu II wojny światowej, osiadł na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie wykładał prawo cywilne w Oxfordzie i angażował się w prace rządu na uchodźstwie. Zmarł w Londynie w 1947 roku, a jego grób na cmentarzu św. Marii w Kensal Green przypomina o wielkopolskim zrywie i jego bohaterach, którzy nie zawsze mogli powrócić do ojczyzny.

grób Stanisława Celichowskiego cmentarz Kensal Green Londyn | zdjęcie: Mariusz Błaszczyk

 

Stanisław Jan Celichowski (1885–1947) był wybitnym polskim działaczem politycznym i prawnikiem. Po ukończeniu Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu studiował prawo w Niemczech, gdzie uzyskał stopień doktora. Od 1913 prowadził kancelarię adwokacką w Ostrowie Wielkopolskim, a od 1916 działał w Poznaniu. Jako członek Ligi Narodowej zaangażował się w działalność niepodległościową. W trakcie Powstania Wielkopolskiego uczestniczył w walkach w Poznaniu oraz dowodził operacjami w regionie, przyczyniając się do sukcesu zrywu. Po zwycięstwie pełnił ważne funkcje administracyjne w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej.

W okresie międzywojennym Celichowski zaangażował się w Stronnictwo Narodowe, gdzie pełnił szereg istotnych funkcji, w tym członka Rady Naczelnej i Zarządu Głównego. Aktywnie działał również w organizacjach społecznych i zawodowych, w tym w Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” oraz Narodowym Zrzeszeniu Adwokatów, którego był prezesem. W 1938 został wybrany na prezydenta Poznania, jednak nominacja nie została zatwierdzona przez władze centralne. W przededniu wojny organizował poznańską Straż Obywatelską, ale w 1939 zmuszony był opuścić Polskę.

Po wyjeździe osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuował działalność polityczną na uchodźstwie. Jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Odbudowy Administracji Publicznej zajmował się przygotowywaniem struktur administracyjnych dla ziem odzyskanych. Jednocześnie wykładał prawo cywilne na polskim wydziale prawa w Oxfordzie. Zmarł w Londynie w 1947 i został pochowany na cmentarzu Kensal Green.

grób Stanisława Celichowskiego cmentarz Kensal Green Londyn | zdjęcie: Mariusz Błaszczyk

Lokalizacja grobu: